Zetkanja z wjelkami, zetkanja z čłowjekami. Nowosće z kulturno- a socialnowědomostnych slědźenjow k wjelkam
We Łužicy su wjelki mjeztym zaso 20 lět doma a pućuja wottud dale a bóle po Němskej a Centralnej Europje. Z jich přitomnosću a zadźerženjom polarizuja wjelki towaršnosć – dawno hižo nic jenož w ekologiskim nastupanju. Tež historiske, kulturnogeografiske a antropologiske zhladowanje skića zajimawe dopóznaća wo procesach změnow a wuknjenja w towaršnosći w tutym zwisku. Přetož wjelki njejsu jenož konkurenca k nam ludźom, štož nastupa resursy, ale su tež kulturelnje sylnje wobsadźeny předmjet.
Mjezynarodna a interdisciplinarna wuměna wo nowych dopóznaćach kulturno- a socialnowědomostneho slědźenja wo wjelkach běše nastork za konferencu „Encounters with Wolves: Dynamics and Futures“ (Zetkanja z wjelkami: dynamika a přichod) w juniju lěta 2018 w Budyšinje. Nětko wušła je jendźelskorěčna zběrka přinoškow ze samsnym titulom a němskim předsłowom wudawaćelkow Susanne Hozyneje (Serbski institut) a Marlis Heyer (uniwersita Würzburg).
Přinoški awtorkow a awtorow kaž tež interview a fotowy esej rozestajeja so z prašenjemi nawróta wjelkow, kaž tež ze zhromadnym žiwjenjom wjelkow, čłowjekow a dalšeje zwěriny w Němskej, Pólskej, Finskej, Šwicarskej a Mongolskej. Přinoški skića dohlady do aktualnych studijow k historiskim, naratiwnym, politiskim a popularnokulturnym dimensijam a komunikatiwnym procesam.
Horjeka mjenowana konferenca bě zhromadny projekt slědowacych třoch slědźerskich zarjadnišćow: Serbski institut w Budyšinje, katedra za Europsku etnologiju/ludowědu uniwersity we Würzburgu a Institut za socialnu antropologiju a empirisku kulturnu wědomosć uniwersity w Zürichu. Předležaca publikacija wudospołnja njedawno wozjewjenu zběrku “Managing the Return of the Wild. Human Encounters with Wolves in Europe“ (London/New York 2020) wo dalše zajimawe towaršnowědomostne aspekty.
Bohaće ilustrowana zběrka wuńdźe jako zešiwk čo. 32 w Małym rjedźe Serbskeho instituta a wobsahuje 161 stron (ISBN 978-3-9816961-9-6. 12,00 eurow).
Cyła zběrka jako PDF . Čišćane eksemplary maja w druhej połojcy nowembra wuńć móža so w Serbskim instituće (si@serbski-institut.de, tel. +49 3591 4972-0) abo w Smolerjec kniharni w Budyšinje skazać (buchhandlung@domowina-verlag.de, tel. +49 35 91 57 72 88).
narěčenske wosoby
Dr. Susanne Hose, Sorbisches Institut, susanne.hose@serbski-institut.de
Marlis Heyer M.A., Lehrstuhl für Europäische Ethnologie/Volkskunde an der Julius-Maximilians-Universität Würzburg; marlis.heyer@uni-wuerzburg.de
pozadk
Konferenca wotměwaše so w ramiku slědowacych dwejoch slědźerskich projektow:
„Die Rückkehr der Wölfe. Kulturanthropologische Studien zum Prozess des Wolfsmanagements in der Bundesrepublik Deutschland“ , spěchowane wot Němskeje slědźerskeje zhromadnosće (DFG, Deutsche Forschungsgemeinschaft), pola Juliusa-Maximilianoweje-Uniwerzity Würzburg, wjednistwo: prof. dr. Michaela Fenske, sobudźěłaćerce: Irina Arnold a Marlis Heyer. Kooperacija ze Serbskim institutom w Budyšinje (dr. Susanne Hozyna).
„Wölfe: Wissen und Praxis. Ethnographien zur Wiederkehr der Wölfe in der Schweiz“ , spěchowane přez Šwicarski narodny fond (Schweizer Nationalfond), pola uniwerzity Zürich, wjednistwo: prof. dr. Bernhard Tschofen, sobudźěłaćerjaj: Elisa Frank a Nikolaus Heinzer (wotzamknjene)