Pytanje Leichte Sprache zwobraznjenje
 Pytanje  Leichte Sprache  zwobraznjenje
Budyšin - 10.04.2024

Žadna serbska kniha namakana a digitalizowana

Titulna-strona-nutrka.original
Titulna strona pruskeje agendy

Dźak pokiwej z Litawskeje je so hornjoserbska pruska agenda z lěta 1899 namakała. Mjeztym bu žadna ewangelska kniha z kemšacym porjadom, modlitwami a liturgiskimi formularami digitalizowana a je nětko zjawnje přistupna w portalu sachsen.digital.

W awgusće 2023 dóńdźe naprašowanje z Litawskeje do Serbskeho instituta. Dr. habil. Darius Petkūnas z uniwersity w Klaipėda pytaše za hornjoserbskej pruskej agendu z kónca 19. lětstotka. Njebě ju ani w katalogu abo bibliografiji Serbskeje centralneje biblioteki ani w žanej druhej bibliotece namakał. Zo kniha pak eksistowaše, wědźeše z nastawka Slepjanskeho fararja Mateja Handrika, kiž bě 1902 w Časopisu Maćicy Serbskeje wo tutej agendźe rozprawjał – a ju jako “knihu fundamentalneje wažnosće” wopisał.

Dr. Petkūnas slědźi hižo wjacore lěta wo pruskich agendach a chcyše hornjoserbsku do wobšěrneho bibliografiskeho kataloga zapřijeć, kotryž bě nadźěłał. Mjez druhim naspomni w nim tež delnjoserbsku prusku agendu z lěta 1898, kiž bě bjeze wšeho namakał.

W aktualnych datowych bankach Serbskeje centralneje biblioteki – katalog a bibliografija – njebě hornjoserbska pruska agenda z kónca 19. lětstotka zapisana. Naprašowanje na Slepjanskej farje bě tohorunja njewuspěšne, dokelž je so Slepjanski cyrkwinski archiw we wójnje zničił. W mjezyčasu bě so w Serbskim instituće w jednym eksemplaru Serbskeje bibliografije Jakuba Wjacsławka rukopisny pokiw namakał. Z njeho wuchadźeše, zo bě so kniha w 1970tych lětach wotfotografowała, wotpowědny mikrofilm so potom tež spěšnje namaka. Tehdyši wotfotografowany eksemplar agendy pochadźeše z Wulkich Zdźarow. Na naprašowanje Serbskeho instituta namaka so na tamnišej farje kniha. Wosadna rada přizwoli tež digitalizaciji. We wobłuku krajneho digitalizaciskeho programa bu historiski ćišć w Drježdźanach wot Sakskeje krajneje a uniwersitneje biblioteki SLUB digitalizowany. Wot kónca měrca je nětko historiska agenda online přistupna w portalu sachsen.digital. Kniha pak je so do Wulkich Zdźarow wróćiła.

Hornjoserbska pruska agenda bě so 1899 w Budyšinje wot Smolerja ćišćała. Tekst bě komisija pruskich duchownych pod nawodom Wojerowskeho superintendenta Korle Rudolfa Kuringa přihotowała. Komisiji přisłušachu farar Matej Handrik ze Slepeho, farar Jurij Brósk z Křišowa a farar Korla Awgust Šołta z Parcowa, hłowne dźěło na teksće pak wukonješe archidiakon Ján Emanuel Dobrucký z Wojerec. Kniha bě trěbna, dokelž je so 1895 po cyłej Pruskej nowa agenda zawjedła. Čisć agendy płaćeše tehdy 1400 hriwnow, štož by dźensa něhdźe 11 500 Eurow wučiniło, a bu wot wyšeje cyrkwineje rady w Berlinje zapłaćeny. Serbski nakład njebě přewulki, wšako měrješe so jeno na horstku wosadow w pruskej Hornjej Łužicy mjez Wojerecami, Mužakowom a Hbjelskom.
Kelko eksemplarow knihi dźensa hišće eksistuje, njeje znate. Dźakowano digitalizaciji je kniha nětkle zjawnje přistupna. Dr. Petkūnas chce pokiw na žadny eksemplar do swojeje knihi wo pruskich agendach sobu zapřijeć.