Register za serbske kulturne herbstwo – w cyłej swojej šěrokosći

Dnja 19. januara předstaji Serbski institut zastupjerjam Załožby za serbski lud a Domowiny koncept za “Register serbskeho kulturneho herbstwa”. Po tym so wone tři institucije wo dalšim postupowanju wuměnjachu. Koncept za institucije přesahowacy register móžeće sej online na projektnej stronje wobhladać. Nětko zahaji so pilotowa faza konkretneho prototypiskeho přesadźenja a wuprobowanja registroweho koncepta z prěnimi domizniskimi stwami a muzejemi, kotrež daty za projekt k dispoziciji stajeja.

Třicećistronsku konceptowu papjeru staj etnologa dr. Robert Lorenc a informatikar Alf-Christian Schering, wobaj wědomostnaj sobudźěłaćerjej Serbskeho instituta, zdźěłałoj. Po přepodaću hrubeho koncepta Serbskeho instituta na Załožbu za serbski lud a na Domowinu 2019, předleži nětko prěnja wersija drobneje koncepcije za konstrukciju, natwar a wobhospodarjenje infrastruktury za nadinstitucionelny register serbskeho kulturneho herbstwa. Z tym je zjawna diskusija wo njej móžna.

Što to konkretnje woznamjenja, wujasni dr. Robert Lorenc w sćěhowacym krótkointerviewje:

Što je “Register serbskeho kulturneho herbstwa”?

“Register serbskeho kulturneho herbstwa” (RKH) a rozumi so jako słužbu wukonjace zwjazowace městno heterogeneje zběrkoweje krajiny serbskeho kulturneho herbstwa. Dołhodobnje chce RKH wobšěrny datowy zakład, po móžnosći wšitkich zběrkow serbskeho kulturneho herbstwa w muzejach, domizniskich stwach, archiwach a priwatnych zběrkach poskićeć. Z RKH stworimy techniski zakład za přichodny digitalny portal serbskeho kulturneho herbstwa. By to prěni digitalny inwentar był, kotryž wšitke relewantne wobstatki ze sobu zwjazuje a na centralnym městnje za wědomostnu, pedagogisku, žurnalistisku, muzealnu a powšitkownu rešeršu spřistupnja.

Čehodla je to wažne?

Tuchwilne spřistupnjowanje kulturneho herbstwa – dalokož docyła eksistuje – wobsteji ze wšelakorych, mjez sobu njewotwisnje wot so natwarjenych a mjez sobu njekomunicěrowacych rozrisanjow (to rěka z wotpowědnych datowych bankow při jednotliwych institucijow). RKH ma wšitke mjez sobu zwjazać a móže so na tute wašnje z trěbnym zakładom za digitalne zwobraznjenje bohatosće serbskeho kulturneho herbstwa stać.

Nimo toho by RKH bytostny wobstatk workflowa digitalizowanja za daty kulturneho herbstwa był, kotryž so runje na Serbskim instituće wuwiwa, tež w zmysle škita a zdźerženja tutoho herbstwa.

Kotre wobstatki so do registra přiwozmu?

Chcemy po móžnosći wšitke relewantne zběrkowe objekty dokumentować: narodne drasty, spisy, muzikalije, wudźěłki wuměłskeho rjemjesła a tworjaceho wuměłstwa, wuměłstwo wšědneje potrjeby, filmy, fotografije, beletristiku, objekty wšědneje potrjeby, pomniki atd.

Eksistuja přikłady za podobne datowe banki?

Na tutym městnje by so móhło mjenować zhromadna normowana dataja Němskeje narodneje biblioteki (GND). W konteksće awtochtonych mjeńšinow twori RKH nowostku. K tomu by było zakład za digitalnu prezentaciju kulturneho herbstwa.

Dalše informacije wo projekće

projektowa doba:
wot meje 2021 hač do apryla 2024 (koncepciska a pilotowa faza)

kooperaciscy partnerojo:

• čłonojo dźěłoweho kruha Łužiski kraj muzejow (mjez druhim domizniske stwy w Janšojcach, Dešnje a Hochozy)
• Serbski muzej Budyšin, Serbski muzej Choćebuz, archiw Serbskeho narodneho ansambla
• měšćanskej zběrce w Choćebuzu a Zhorjelcu
• KompetenzwerkD – Sakski slědźenski centrum a kompetencna syć za digitalne humanistiske wědomosće a kulturne herbstwo
• museum-digital

dźěłowe nadawki 2023 w pilotowej fazy:

Muzejologisko-kulturowědomostne ćežišćo w lěće 2023 je koncepcionelne přewodźenje, praktiske přewjedźenje a dźěłoorganisatoriske wuhódnoćenje pospyta inwentarizacije w znajmjeńša dwěmaj delnjołužiskimaj domizniskimaj stwomaj přez přidatnu pomoc. Při tym maja so přichodne, w koncepće wopisowane, dźěłowe wotběhi RKH wuspytać a kwantitatiwnje podmurjować. Kruh datowych partnerow ma so poněčim na nadregionalne institucije zwonka Łužicy rozšěrjeć. Ze zastupjerjemi ze serbskich institucijow dyrbi so přichodne zakótwjenje RKH mjez institucijemi diskutować a wothłosować.

Techniske ćežišćo 2023 budźe konkretne zwoprawdźenje prototypa registra. Wosebitu kedźbnosć kładźe so při tym na import, přihotowanje, wobdźěłanje a zarjadowanje deskriptiwnych metadatow. Tute tworja zakład za zwjazowanje tych wobsahow kulturneho herbstwa, kotrež maja so w registru zapisać, kaž tež baza za to, zo hodźa so tute daty z druhimi normowanymi datowymi składami a z eksternymi/nadrjadowanymi portalemi zwjazać. Nimo toho je pruwowanje prěnich workflowow za import do registera planowane. Při tym je předwidźane, znajmjeńša jednu instancu importa přez standardizowane zwjazowanske městno kaž OAI-PMH abo přez indiwiduelny importowy workflow zwoprawdźić, kaž tež import přez agretarowy scenarij LIDO/Museum-Digital zeskutkownić. Bytostna pomoc matej při tym mjenowanej pospytaj inwentarizowanja być.