Psycholoinguistiske zakłady wjacerěčnosće: transformacija mytow k wukmanjenju
Městno zarjadowanja: Serbski dom, Póštowe naměsto 2, 02625 Budyšin
Zarjadowanje we wobłuku rjadu zjawnych přednoškow Serbskeho instituta.
W centralnoeuropskim rěčnym a kulturnym rumje koeksistuja lětstotki dołho wšelake rěče a skupiny rěčnikow pódla sebje. Zasadnje namakamy w tajkich konstelacijach wjetšinu (kotraž postaja tež hamtsku rěč) a jednu resp. wjacore mjeńšiny. W načasnym rěčespytnym diskursu rěčimy dźensa skerje wo pochadowych rěčach (resp. wo pochadowych rěčnikach), nic pak wjace wo mjeńšinach. Poměr mjez wjetšinu (abo mjez normu) a mjeńšinu je hižo lětdźesatki dołho napjaty. Za mjeńšinu móža tajke napjatosće pohony do skutkowanja wuwabjeć, runje tak zamóža pak poćežowacy abo samo wohrožacy wliw wukonjeć. Poćahujo so na tute wuchadźišća zaběra so prof. dr. Barbara Mertins z psycholinguistiskimi mechanizmami a wujasni, kak předźěłanje rěče pola dwu- abo wjacerěčnych čłowjekow funguje. Fokus leži při tym na wotwołanju wědy z tak mjenowaneho mentalneho leksikona a na změnje rěčow. Referentka wužiwa empirisko-eksperimentalne daty, kotrež dopokazaja, zo wjacerěčnosć ani kognitiwny wuwzaćny staw ani přežadanje njeje. Psycholinguistka Barbara Mertins budźe wobstejace, na monolingualnych standardach bazowace, rěčne normy diskutować a nowe přistupy a perspektiwy na wjacerěčnosć předstajić.
referentka: prof. dr. Barbara Mertins, profesorka za psycholinguistiku, nawodnica psycholinguistics laboratories na Techniskej uniwersiće w Dortmundźe, Institut za studije wo diwersiće
Barbara Mertins je profesorka za linguistiku němčiny z ćežišćom empiriskeje a eksperimentelneje linguistiki – psycholinguistiki na Instituće za studije diwersity na Techniskej uniwersiće Dortmund. Rodźena Čechowka je na uniwersitach w Praze, Freiburgu, Baselu a Strasbourgu studowała a 2004 na instituće Maxa Plancka w Nijmegen promowowała. Habilitacija sćěhowaše 2012 na temu rěč a kognicija na uniwersiće Ruprechta Karla w Heidelbergu. Za swoje dźěła bu z wjacorymi mytami a stipendijemi wuznamjenjena.
Najnowše wozjewjenja:
- 2022 – Mertins, B. & Ronan, P. (Hgg.): ankommen//angekommen. In vororten: Räume kultureller Teilhabe herausgegeben von Kreutchen, Ch. & Welzel, B. Dortmund: Athena Verlag.
- 2021 – Stadler, M., Doebler, P., Mertins, B. & Delucchi Danhier, R.: Statistical modeling of dynamic eye-tracking experiments: Relative importance of visual stimulus elements for gaze behavior in the multi-group case. In: Behavior Research methods.
- 2021 – Dröse, J., Prediger, S., Neugebauer, P., Delucchi, R., & Mertins, B.: Investigating Students’ Processes of Noticing and Interpreting Syntactic Language Features in Word Problem Solving through Eye-Tracking. In International Electronic Journal of Mathematics Education, 16(1).
- 2020 – Mertins, H., Delucchi Danhier, R., Mertins, B., Schulz, A., Schulz, B.: The Role of Expertise in the Perception of Architectural Space. In Leopold, C., Robeller, C., Weber, U. (Hrsg.) Research Culture in Architecture. Basel: Birkhäuser. 279-288.
- 2019 – Vanek, N. & Mertins, B.: V. Defying chronology: : Crosslinguistic variation in reverse order reports. In Linguistics, S. 1-35.
- 2018 – Mertins, B. Sprache und Kognition. Ereigniskonzeptualisierung im Deutschen und Tschechischen. Berlin/Boston: De Gruyter.
Dalše informacije wo žiwjenjoběhu a aktualnych slědźerskich temach, přir. profilowu stronu prof. dr. Barbara Mertins na homepage Techniskeje uniwersity w Dortmundźe.
