Wuwiće předčitanskeje funkcije za delnjo- a hornjoserbsku spisownu rěč

Při składnosći implementowanja „předčitanskeje funkcije“ za němske teksty na internetowej stronje Serbskeho instituta (k docpěću bjezbarjernosće) je so znowa pokazało, zo hodźa so za wobě serbskej spisownej rěči (hornjoserbšćinu a delnjoserbšćinu) prawnisce trěbne naprawy k spěchowanju inkluzije we wobłuku digitalneje komunikacije jenož pod wuraznje poćeženymi wuměnjenjemi přesadźić. Mjeztym zo steja za „wulke“ rěče hižo dawno hotowe wuwite a poměrnje tunje produkty k dispoziciji, njeeksistuja w serbskej spisownej rěči ani wužiwajomne komercielne produkty ani dosahace wědomostne předdźěła za spěšne wuwiće.

Po tym zo bě so spočatk lěta 2018 z pozitiwnym wuslědkom ze strony Serbskeho instituta sonděrowało, hač by wuwiće předčitanskeje software za delnjo- a hornjoserbšćinu na zakładźe tuchwilneho slědźerskeho stawa kaž tež najskerje k dispoziciji stejaceho fachoweho personala scyła w přiměrjenym času realizujomne było, su so za druhu połojcu lěta 2018 ze Sakskeho statneho ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo (SMWK) najprjedy spěchowanske srědki za koncepcionelnu fazu přizwolili. 2019 přizamkny so pilotowa faza. Wot 2020 do 2023 běžeše hłowna faza projekta. Tež w kónčnej fazy 2024 je so projekt financował wot SMWK (směrnica inkluzija).

Postupowanje a wuslědki cyłkowneho předewzaća su so w nowembrje 2024 w ramiku zjawneho rjada přednoškow Serbskeho instituta na kromje kóždolětnych posedźenjow wědomostneje přirady prezentowali.

Medijowe informacije k projektej

• Technology meets language – Předčitanska funkcija za delnjo- a hornjoserbšćinu (28.11.2024)
• Serbska předčitanska funkcija so předstaja na mjezynarodnej konferency za fonetiku w Praze (20.7.2023)
• Prěnja wersija serbskeje předčitanskeje funkcije (23.1.2023)

Wuslědki

• Wot spočatka januara 2025 je předčitańska funkcija na serbskorěčnych internetowych stronach Serbskeho instituta implementowana (analognje k němskemu předčitanskemu hłosej)a hodźi so potajkim z kóždym browserom wužiwać. Funkciju móžeće w hornjej nawigaciji na wotpowědnych serbskich wersijach stronow zaswěćić z kneflom z wótřerěčakom a napisom Stronu předčitać za hornjoserbšćinu resp. Bok pśedcytaś za delnjoserbšćinu.
  POKIW: Za implementowanje posłužby na dalšich serbskorěčnych webstronach wobroćće so rady na nas: feedback-juro-matej@serbski-institut.de
  
  
• Přehlad wšitkich relewantnych repozitorijow a resourcow, kotrež buchu za rěčnu syntezu delnjo- a hornjoserbskeje rěče wuwite, namakaće na Githubje. Wšitke programowe komponenty su zjawnje přistupne a steja zajimcam pod swobodnej licencu k dispoziciji.
  
  
• Wobaj předčitanskaj hłosaj Juro (delnjoserbsce) a Matej (hornjoserbsce) móžeće tež dale we wuwiwanskej wokolinje pod https://tts-juro-matej.serbski-institut.de docpěć.
  Wužiwanske pokiwy k tomu namakaće tule:
  
  
  
• Z pomocu projekt přewodźowacych fonetiskich a fonologiskich slědźenjow běše móžno dezideraty zestajić, je zdźěla wudospołnić a zdobyte dopóznaća jako wužitny zakład za přichodne slědźenja spřihotować. Z wukonjaneho slědźeńskeho dźěła nimo toho wuchadźa disertaciske předewzaće jednoho projektowego sobudźěłaćerja.
  
  

Spěchowarjo

Tuta naprawa so sobu financuje z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskeho plana, wobzamknjeneho wot Sakskeho krajneho sejma.