Přez připad wotkryty: Mukowy naprašnik za knihu “Statistika łužiskich Serbow”
Kniha “Statistika Łužiskich Serbow” (1884-86) Arnošta Muki słuša k najwuznamnišim serbskim kniham 19. lětstotka. Akribisce předstaja Arnošt Muka w njej kóždu wosadu Delnjeje a Hornjeje dwurěčneje Łužicy, podawa informacije wo stawiznach a aktualnym serbskim cyrkwinskim, šulskim a towaršnostnym žiwjenju kaž tež konkretne ličby Serbow a Němcow w jednotliwych wsach. Hižo dołho wuchadźeja wědomostnicy z toho, zo njeje Muka cyłu Łužicu sam přepućował a informacije na městnje zběrał, ale skerje, runje w Hornjej Łužicy, naprašnik k zběranju informacijow wužiwał.
Slědźo za serbskimi towarstwami w archiwje Bartskeje wosady je dr. Lubina Malinkowa nětkle přez připad dołho pytany naprašnik namakała. Ze swojimi 23 prašenjemi twori wón žro a fundament Mukoweje wobšěrneje studije. Zwjazane z wotkryćom naprašnika běštej dwě dalšej překwapjence. Sprěnja njebě Muka naprašnik duchownym připósłał, ale wodźacy duchowny ewangelskich Serbow Jaroměr Hendrich Imiš. Zdruha běštej wotmołwje Bartskeho fararja Korly Hermana Rjedy připołožene, ličby Serbow kiž Rjeda w nich poda, su zdźěla wo tójšto niše hač pola Muki. Čehodla tomu tak je, a što namakany naprašnik hišće přeradźa, hodźi so w najnowšim wudaću sorabistiskeho časopisa Lětopisa čitać: https://doi.org/10.59195/lp.2025.72-22
Na kóncu přinoška su namakane materialije zestajene:
- foto lista Jaroměra Hendricha Imiša wot 4. nowembra 1884 ewangelskim fararjam sakskeje Hornjeje Łužicy z naprašnikom za Mukowu statistiku (str. 19)
- prědnja strona wotmołwy Bartskeho fararja Korly Hermana Rjedy wot 5. decembra 1884 (str. 20)
- zadnja strona wotmołwy Bartskeho fararja Korly Hermana Rjedy wot 5. decembra 1884 (str. 21)
- zapis z chroniki Bartskeho fararja Korly Hermana Rjedy ze statistiskimi podaćemi k wosadźe Bart, bjez datuma (str. 22)
Pokazki ke knize a wosobje Arnošt Muka:
- originalne wudaće knihi “Statistika Łužiskich Serbow” je digitalnje přistupne na stronkach SLUB Drježdźany
- němske digitalne wudaće „Statistiki Łužiskich Serbow“ (wudał a přełožił Robert Lorenc) na SORABICONje, serbowědny portal Serbskeho instituta
- žiwjenjoběh a lisćina zawostajenstwa w Serbskim kulturnym archiwje
- žiwjenjoběh w Sakskej biografiji, portal Instituta za sakske stawizny a ludowědu (awtor: Michał Nuk)
