Historiske rukopisy: Zawostajenstwo Kita Šwjele a Bogumiła Šwjele digitalnje přistupne a wopisane

Z digitalizowanym zawostajenstwom Kita Šwjele a Bogumiła Šwjele je wažny wobstatk serbskeho kulturneho namrěwstwa online přistupny, na přikład na serbowědnym portalu Serbskeho instituta SORABICON. Prezentacija wšitkich dokumentow z wobrazami, metadatami a přidatnymi informacijemi je wuslědk njedawno zakónčeneho digitalizaciskeho projekta Serbskeho kulturneho archiwa, spěchowaneho wot Němskeho slědźerskeho zwjazka DFG.

Modul na SORABICONJE wobsahuje kompletne zawostajenstwo wučerja Kita Šwjele (1836–1922) a jeho syna, fararja Bogumiła Šwjele (1873–1948) z wobstatkow Serbskeho kulturneho archiwa z metadatami a wobrazami. Na portalu poskićuja so zawodne a pozadkowe informacije (biografiske daty, stawizny zawostajenstwa) a registry (po korespondencnych partnerach a signaturach). Tež jednotliwe archiwne jednotki zawostajenstwa su wopisane. Wužiwar móže w digitalizowanym zawostajenstwje komfortabelnje přez nje listować. Přidatnje k prezentaciji na SORABICONje je zawostajenstwo w centralnym němskim katalogu zawostajenstwow a awtografow (Kalliope) přistupne, pozdźišo tež w Deutsche Digitale Bibliothek.

“Nowum je, zo je nětko zawostajenstwo Kita Šwjele a Bogumiła Šwjele njewotwisnje wot wopyta Serbskeho kulturneho archiwa wodnjo a w nocy wužiwajomny. Wobsahi aktow su nadrobnje wopisane a dźělne wobstatki z archiwa su w modulu wizuelnje zwjedźene. – Wězo, stary rukopis dyrbi wužiwar čitać móc”, zdźěli archiwarka a wjednica projekta dr. Annett Brězanec, kotraž tučasnje nimo toho swoje wudaće dźenikow Bogumiła Šwjele Aus dem Alltag eines wendischen Pfarrers w rjedźe Serbskeho instituta SPISY předstaji (13.7. w Choćebuzu, 15.7. we Wochozach).

Minjeny tydźeń (7.7.22) je list wot DFG z posudźowanjom projekta dóšoł: Pozitiwnje so wuzběhny, kak zamó Serbski institut wušiknje předležacu internu a eksternu slědźersku infrastrukturu efektiwnje wužiwać a zasadźić. Přez digitalizaciju na městnje w Budyšinje (hlej RBB Łužyca přinošk wot 19.03.22) móžeše so njehomogeny material wobstatka w cyłku derje wobdźěłać. Wirtuelne noworjadowanje, bjez toho zo so struktura fyziskeho materiala změni, so chwali, runje tak kaž zawjazanje we wědomostnym swěće standardizowanych normowych datow.

“Skónčnje su na přikład přewšo zajimawe a putace prědowanja Bohumiła Šwjela přistupne. Teksty ležachu dlěje hač 70 lět njedótknjene w jeho zawostajenstwje a potom w archiwje. Za stawiznarjow zajimawe su zawěsće prědowanja z lět 1942 do 1945, w kotrychž skići awtor dohlad do myslenja ewangelskeho duchowneho za čas nacionalsocializma”, zdźěli projektny sobudźěłaćer dr. Pětš Jahn-Brězan při předstajenju projekta na dnju archiwow 6. měrca 2022 w Serbskim instituće.

Wot DFG financowany projekt z titulom “Archivische Findmittel und Quellen: Digitalisierung und Tiefenerschließung des Nachlasses von Gotthold Schwela” je so w Serbskim instituće wot oktobra 2020 hač do apryla 2022 pod nawodom dr. Annett Brězanec wobdźěłał, z podpěru dweju projektnych sobudźěłaćerjow. Zakónčace dźěła za prezentaciju na SORABICONje su so njedawno skónčili.

Wotkazy a dalše informacije:

• modul na SORABICONje
• projektne wopisanje na SI-homepage z wotkazomaj do kalliope
• předstajenji njedawno wušłeje publikacije z dźenikami Bogumiła Šwjele (SPISY 70) (13.7. w Choćebuzu, 15. julija we Wochozach)
• Bresan, Annett (wudawaćelka): Aus dem Alltag eines wendischen Pfarrers. Die Tagebücher von Bogumił Šwjela/Gotthold Schwela 1897–1945 (SPISY 70). Budyšin: LND, 2022.

K projektej:

Zawostajenstwo wobsahuje zwjetša rukopisne zběrki dokumentow k statnej a cyrkwinskej politice napřećo Serbam, k swójskej organizaciji serbskeho kulturneho žiwjenja, rěčnohistoriske zběrki k ležownostnym mjenam, swójbnym a městnym mjenam, gramatiku, słownikowu zběrku kaž tež etnologisko-rěčnu zběrku k wšitkim fasetam delnjoserbskeje ludoweje kultury. Digitalizacija a spřistupnjenje słuži na jednej stronje dokumentaciji akutnje wohroženeje delnjoserbšćiny a na druhej stronje wottwari rěčnu barjeru za wužiwanje materiala přez kulturnych wědomostnicow a wědomostnikow, kotrež serbsce njerěča, abo za slědźerkow a slědźerjow na polu historiskeho mjeńšinoweho slědźenja w Němskej.