Pućowaca wustajeńca “Swoboda kiwa!”
Serbja a mjeńšinowe prašenje po 1918
“Swoboda kiwa”, rěka spočatk 1919 z wulkej nadźiju, jako so europska zemjepisna karta po skónčenju Prěnjeje swětoweje wójny znowa rjaduje. Pućowaca taflowa wustajeńca Serbskeho instituta prezentuje wjeršk serbskich narodnych prócowanjow mjez swětowymaj wójnomaj. Při tym stajane prašenja za kolektiwnym samopostajowanjom, za tolerancu a wurunanjom zajimow mjez mjeńšinu a wjetšinu su hač do dźensnišeho aktualne.
Wustajeńca je so spěchowała wot Ministerstwa za wědomosć, slědźenje a kulturu kraja Braniborska, wot Sakskeho statneho knježerstwa, wot Němsko-Čěskeho fonda přichoda/ Česko-německý fond budoucnosti a wot Załožby za serbski lud, kotraž dóstawa lětnje přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.
Je to dwurěčna, němsko-hornjoserbska, taflowa wustajeńca. Wudospołnjena je přez ćišćane přewodniki w jendźelšćinje, delnjoserbšćinje, pólšćinje a čěšćinje.
Tuchwilna stacija:
W lěće 2024 pućuje wustajeńca po Pólskej:
- 9.-16. meje: Uniwersita Adama Mickiewicza w Poznanju, fakulta za politiske wědomosće a žurnalizm; wernisaža: 9. meje, 15:00 hodź.
- 18.5.-6.6.: Instytut Zachodni im. Z. Wojciechowskiego, Poznań; wernisaža: 18. meje, 17:00 hodź., we wobłuku muzejoweje nocy
- 13.6.-19.7.: Narodny muzej w Szczecinje, Plac Solidarności 1, 70-515 Szczecin; wernisaža: 13.6., 13:00 hodź.
- 30.7.-28.8.: Měšćanska biblioteka, al. Wojska Polský 9, 65-077 Zielona Góra – wotewrjenje: 30.7., 18:00 hodź.
- 23.9.-7.10.: Měšćanska biblioteka, ul. Minorytów 4, 45-017 Opole; wernisaža: 23.9., 12:30 ze zawodom wot prof. dr. Piotra Pałysa (Instytut Sląski / Šleski institut, Opole) a dr. Edmunda Pjecha a z podijowej rozmołwu wo mjeńšinowej polityce před 100 lětami – dale čitać
- dalše stacije su planowane (terminy a městnosće so tu bórze wozjewja): we Wrocławju
Rozprawnistwo wo wustajeńcy (wuběr)
- Freiheit, die der Sorbe meint, artikl wot Matthiasa Krausa, wozjewjeny w: neues deutschland, 11.01.2023 (online) a 12.1.2023 (ćišćane wudaće, str. 10, rubrika hłowne město a region)
- Eröffnung der Wanderausstellung: “Die Freiheit winkt! Die Sorben und die Minderheitenfrage nach 1918” – online-přinošk, 18.1.2023, wozjewjeny na homepage mjeńšinoweho sekretariata
- “Die Freiheit winkt”: Wanderausstellung des Sorbischen Instituts zu Gast in der SLUB – přinošk Martina Munke, wozjewjeny w: blogu SLUB Drježdźany, 6.10.2021
- “Die Freiheit winkt” – ca. pjećmjeńšinowy serbski telewizijny přinošk z němskimi podtitulemi, w: MDR Wuhladko, 8.5.2021 (MDR-mediateka hač do junija 2022)
- Die sorbische Hoffnung auf Versailles. Vom Traum der Unabhängigkeit der Minderheit aus der Lausitz erzählt die neue Ausstellung des Sorbischen Instituts. Die Fragen von damals sind bis heute aktuell; wozjewjeny w: Sächsische Zeitung, 20.4.2021
- “Die Freiheit winkt”: Selbstbestimmte Zukunft für die Sorben; wozjewjeny w: DIE ZEIT, 20.4.2021
- «Die Freiheit winkt!»: Schau im Sorbischen Museum; wozjewjeny w: Die Welt, 20.4.2021
- zdźělenka Serbskeho instituta składnostnje wotewrjenja wustajeńcy 20. apryla 2021
Minjene stacije pućowanskeje wustajeńcy
- 26.5.-18.6.2021, Serbski muzej Budyšin
- 1.8.-6.9.2021, Kamjentny dom Budyšin
- 6.-27.9.2021, Serbski institut Budyšin
- 28.9.-7.11.2021, SLUB Drježdźany
- 9.11.2021-16.1.2022, Hórnikečanska energijowa fabrika
- 10.2.-31.3.2022: Łužiski seminar, Praha
- 11.5.-30.6.2022: wokrjesny archiw Mladá Boleslav
- 8.7.-30.9.2022: Muzej města Duchcov
- 4.10.-28.11.2022: měšćanska biblioteka Warnoćicy
- 10.1.-9.3.2023: foyer Krajneho sejma Braniborskeje, Podstupim
- 31.3.-14.5.2023: Serbski muzej, Choćebuz
- 31.5.- 8.8.2023: Klóšterska cyrkej a sakralny muzej swj. Hany / Měšćanske zběrki Kamjenc
- 11.9.-30.11.2023: Wysoka šula Žitawa / Zhorjelc, Dom Pětra Dietricha, foyer
Wupožčowanje
Serbski institut wupožčuje darmotnje pućowansku wustajeńcu. Dodawanje a transport wróćo, kaž tež na- a wottwar, přewozmje po móžnosći požčowar sam. Wjeselimy so přez Waše naprašowanje:
- dr. Friedrich Pollack abo
- dr. Jana Piňosová
Pućowanska wustajeńca wopřija cyłkownje 15 taflow, stajnje 200×80 cm. Tafle hodźa so we formje leporella abo / a w runostronskich třiróžkach nastajić. Za wustajeńcu so doporuča městno wot ca. 45 m². Za transport su tafle a trěbny montažowy material (inkl. nawoda) do štyrjoch stabilnych transportnych boksow zapakowane. Tute hodźa so do minivana resp. małobusa. Dalše pokiwy, hlej pdf-ka “nawod” [Anleitung] za download.
Na projekće wobdźěleni: Friedrich Pollack , Jana Piňosová