Prědna wersija serbskeju pśedcytańskeju funkcijowu a rěcna krajina Slěpe
Serbski institut jo pśedstajił wuslědki dweju slěźeńskeju projektowu, kótarejž Lichotny stat Sakska spěchujo
Źinsa (23. januara) stej pśedstajiłej dr. Astrid Schmiedelowa a Jan Měškank, rěcywědnika w Serbskem instituśe, w Budyšynje aktualny staw wuwiśa serbskeju pśedcytańskeju funkcijowu. Wótněnta stej dolnoserbski głos “Juro” a górnoserbski “Matej” zjawnje pśistupnej. Ta prědna wersija jo wažny mjazywuslědk slěźaŕskich procowanjow Serbskego instituta, kótarež Lichotny stat Sakska z doněnta 700.000 eurow spěchujo.
Prof. Lechosław Jocz, dr. Astrid Schmiedelowa a Jan Měškank, wědomnostne sobuźěłaśerje Serbskego instituta, wuwijaju wót 2018 pśedcytańsku funkciju za dolno- a górnoserbsku pisnu rěc. Projekt se pódpěra ako napšawa k spěchowanju inkluzije z dankowych srědkow na zakłaźe góspodaŕskego plana, wobzamknjonego wót Sakskego krajnego sejma. Wuproběrowanje “Mateja” a “Jura” ako teke dalšne slěźaŕske źěła se nanejmjenjej hyšći až do kóńca lěta dalej wjedu.
Institutny direktor prof. dr. Hauke Bartels: “Sakske spěchowanje inkluzije jo teke Serbskemu institutoju bytostne kšace k dojśpiśu bźezbariernosći, na pśikład w institutnem twarjenju a na našom domacnem boce zmóžniło. Wósebny wóznam pak ma wuwiśe software za awtomatiske pśedcytanje serbskich tekstow. K tomu su nejpjerwjej slěźenja k fonetice a ortoepiji (to groni k wugronjeńskej normje) notne byli. Bźez šćodriwego spěchowanja njeby taki projekt móžny był.”
Pśedcytańska funkcija pólěpšyjo bytostnje bźezbariernu serbšćinu. Dajo se wužywaś za pśecytanje dolno- a górnoserbskich webbokow, ale teke za dwórnišćowe pśipowěźenja abo w busach za pśipowěźenje zastanišćow. Lětosa kśě rěcywědniki nanejmjenjej hyšći jadnu dalšnu wersiju Jura a Mateja wózjawiś. Z póbitowanim dermotneje a nałožujomneje słužby (pódla wědomnostnych wózjawjenjow) ma se projekt wótzamknuś.
Něnto pśepšosujo Serbski institut wužywarjow, Jura a Mateja wuproběrowaś. Waše nazgónjenja a pokazki pósrědniśo na mejlkowu adresu feedback-juro-matej@serbski-institut.de.
Pśedcytańska funkcija jo (hyšći we wuwiśowej wokolinje) dojśpijobna pód: https://tts-juro-matej.serbski-institut.de/.
Mimo mjazystawa k wuwiśu serbskeje pśedcytańskeje funkcije jo Serbski institut 23. januara 2023 prezentěrował modul “Rěcna krajina Slěpe” w serbowědnem portalu SORABICON. Teke ten projekt jo był jano z pódpěru Lichotnego stata Sakska we wusokosći něźi 260.000 eurow wót maja 2019 až do kóńca 2022 móžny.
Minister za wědomnosć Sebastian Gemkow jo pódšmarnuł: “Wjaselim se, až se serbskej zjawnosći znowego slěźaŕskej projekta pśedstajijotej, kótarejž Sakske statne ministaŕstwo za wědomnosć, kulturu a turizm spěchujo. Jo nam wjelgin wažne, póstupy pśi digitalnem zastaranju serbskeje rěcy dojśpiś. Wobšyrne spěchowanje wót pśisamem 1 miliona eurow jo se za to k dispoziciji stajiło. Z tym dajotej se serbska pśedcytańska funkcija, ako tak wažny projekt za inkluziju, ako teke portal wědy k serbskej rěcnej krajinje Slěpe zwopšawdniś.”