Nowe slěźeńske wótźělenje za regionalne wuwiśe a šćit mjeńšynow zachopijo swóju źěłabnosć

Tuchylu se wótměwaju prědne źěłowe pósejźenja teama nowego wótźělenja za regionalne wuwiśe a šćit mjeńšynow w Serbskem instituśe. Dnja 1. julija 2022 jo był oficielny start za nowe interdisciplinarne wótźělenje.

Nowe wótźělenje za regionalne wuwiśe a šćit mjeńšynow buźo se pśedewšym dwěma źěłowyma wobłukoma wěnowaś: rewitalizaciji dolno- a górnoserbskeje rěcy a walorizaciji serbskeje kultury we Łužycy. Wědomostniki budu wusko ze wšakimi kupkami zajmow gromaźe źěłaś, kótarež se w regionalnem wuwiśu wó serbske nastupnosći staraju. Team buźo w serbskem sedleńskem rumje wobźěleńske procese za wobydlarjow sobu organizěrowaś, je ze slěźenim pśewóźowaś a pódpěraś ako teke jadnanske dopórucenja za akterow w ciwilnej towarišnosći a politice wuźěłowaś.

“Pśez swóje mócne wusměrjenje na nałožowanje jo metodiske śěžyšćo wótźělenja monitoring a ewaluacija pśedewześow za skšuśenje serbskeje kultury a rěcy. Na taku wašnju se spěchuju notne pśiměrjenja a dalejwuwiśa takich napšawow. Comy swóju kompetencu za na ewidency bazěrujuce póraźowanje politiki k dispoziciji stajaś a ju dalej wutwarjaś”, groni direktor instituta dr. Hauke Bartels.

Dalše źěłowe śěžyšćo nowego wótźělenja jo systematiske a wobšyrne, mjazynarodnje pśirownujuce mjeńšynowe slěźenje, wósebnje we wobceŕkach rěcnego planowanja a recneje rewitalizacije ako teke zawóstajecego wuwiśa najsańskich mjeńšynowych regionow. Serbski institut co wót nazgónjenju drugich mjeńšynowych regionow wuknuś, sam pak teke hyšći wěcej ze swójskim slěźenim k mjazynarodnemu mjeńšynowemu slěźenju pśinosowaś. Konkretnje nawězujo wótźělenje kontakty ze statnymi a ciwilnotowarišnostnymi akterami, kótarež su wobźělone na rewitalizaciji wobgrozonych mjeńšynowych rěcow we wukraju. Na taku wašnju dej se zestajaś inwentar nejwuspěšnjejšych praktikow.

Južo w nazymje zmakaju se specialisty za rěcne planowanje a rěcny management wšakich regionalnych rěcow we Francojskej (bretońšćina, okcitańšćina a baskišćina) na tśidnjownej konferency w Chóśebuzu. Wóna nawězujo na njedawne pśiwześe Serbskego instituta do europskeje Seśi za spěchowanje rěcneje wjelerakosći (pśir. medijowu informaciju wót 31.5.22).

Pšašanja k serbskim pótrjebam a ekspertizam za strukturnu změnu we Łužycy, kótarež dej wótźělenje za regionalne wuwiśe a šćit mjeńšynow wobźěłaś, nastupaju wjelerake pšawniske, planowańske, góspodaŕske, kubłańske a dalšne aspekty. Aby wótźělenje mógało na wšykne źiwaś, procujo se wó intensiwěrowanje kooperacijow Serbskego instituta z wusokimi šulami a zwenka-uniwersitnymi slěźaŕskimi institucijami w regionje, na pśikład z BTU Chóśebuz-Zły Komorow ako jadnučkeju uniwersitu w serbskem sedleńskem rumje. Teke zwiski z dalšnymi narodnymi a mjazynarodnymi partnarjami deje se nawězaś.

Nowe wótźělenje za regionalne wuwiśe a mjeńšynowy šćit ze sedłom w Chóśebuzu buźo dr. Lutz Laschewski nawjedowaś. Jogo pódpěrujo angazěrowany, interdisciplinarny team tuchylu pěś wědomnostnikow a dalšnych projektowych sobuźěłaśerjow. Wótźělenje buźo se nejpjerwjej na Dolnu Łužycu a rewitalizaciju dolnoserbskeje rěcy koncentrěrowaś.

Załoženje wótźělenja jo jaden wót šesć južo póstajonych serbskich projektow w Bramborskej ze spěchowańskego programa Zwězka „Serbska rěc a kultura w strukturnej změnje“ (pśir. medijowu informaciju MWFK/SI wót 16.7.2021). Spěchowańske srědki rědujo Załožba za serbski lud. Nowe wótźělenje dej se až do 2032 z někak 6,2 milionami euro spěchowaś.

Pśidatna informacija:

Pśigrono Zwězka za docasne zachopjenje projektow k strukturnej změnje, medijowa informacija Załožby za serbski lud 30.6.2022