Materielne znankstwa serbskeje kultury w cełej Dolnej Łužycy se dokumentěruju – prědna stacija: Chóśebuz

“Serbski institut wugbajo zakładne slěźenje z tym, až dokumentěrujo materielne znankstwa w Dolnej Łužycy, pśeto prědny raz glěda se systematiski na ceły sedleński rum dolnołužyskich Serbow. Druga kšoceń jo, až comy dokumentěrowane pomniki, wopomnišća, napisma, rowowe pomniki a wuměłske twóŕby ako wósebny źěl bramborskeje kulturneje krajiny prezentěrowaś”, groni direktor instituta prof. dr. Hauke Bartels, a dalej: “Online-prezentacija móžo pśinosowaś k wuwiśu a wukšuśenju kulturneje a regionalneje identity serbskich a nimskich wobydlarjow, kótarež su how žywe. Mimo togo jo dokumentacija zakład woplěwanja a zdźaržanja serbskego kulturnego derbstwa a zakład kulturnego turizma.”

W ramiku wjelikego slěźeńskego projekta “Digitalny portal k serbskim a łužyskim rěcnym a kulturnym krajinam” (projektowy cas: 2022–2031) budu w źělnem projekśe materielne znankstwa w Dolnej Łužycy dokumentěrowaś, wopisaś a daty wózjawiś. Datowa banka zepěra se na drugi projekt instituta k digitalnej dokumentaciji serbskich kulturnych pomnikow Górneje Łužyce (DIKUSA). Dla togo mógu se rezultaty w dalšnych wědomnostnych projektach ako teke w zarědnistwje wužywaś, n. pś. wót krajnych amtow za wótwardowanje pomnikow.

Tuchylu koncentrěrujo se projektowa kupka pód nawjedowanim historikarja dr. Pětša Šurmana na dokumentěrowanje znankstwow w měsće Chóśebuz. Za to pśeglěduju pjerwjejšne wózjawjenja a pśigótuju je za nowy datowy model. Paralelnje k tomu registrěruju nowe znankstwa, na pśikład bistu Carla Blechena pśi raźcowni abo statuwu Ludwiga Leichardta na naměsće pśi Nimskej cerkwi. Wopisanja objektow budu nejpjerwjej dwójorěcne (nimske a dolnoserbske) a wopśimjeju fota. Prědna wersija online-prezentacije dej se kóńc 2024 wózjawiś.

Co měnimy z materielnymi znankstwami serbskeje kultury?

“Materielne znankstwa serbskeje kultury su imobilne objekty we zjawnem rumje, kótarež su jasnje zwězane ze serbskeju kulturu, ze serbskeju rěcu a/abo ze serbskeju historiju”, groni dr. Friedrich Pollack, wjednik wótźělenja za kulturne wědomnosći, kótaryž jo póžedanje wó ten projekt sobu pśigótował a pódpěra slěźarje we tom pódprojekśe ze znaśami a kompetencami z drugich projektow (n. pś. DIKUSA).

Dłujkodobny projekt “Digitalny portal k serbskim a łužyskim rěcnym a kulturnym krajinam” jo jaden wót šesćich serbskich projektow w Bramborskej ze spěchowańskego programa “Serbska rěc a kultura we strukturnem pśeměnjenju” a drugi taki projekt na Serbskem instituśe mimo załoženja nowego wótźělenja za regionalne wuwiśe a woplěwanje mjeńšynow. Wón se spěchujo až do lěta 2031 z 550.00 euro k lětu. Financěrowanje jo zarucone pśez Załožbu za serbski lud ze srědnosćow Zwězkowego ministaŕstwa za nutśikowne nastupnosći a za domownju na zakłaźe wobzamknjenja Nimskego zwězkowego sejma.

Fachowa pśigranjańska partnaŕka: Wencke Nebatz, wědomnostna sobuźěłaśeŕka w projektowym teamje

pokazka na termin:

Tšochu hynakšy pśistup k serbskim slědam w chóśebuskem starem měsće bitujo Wam “literarne pśechójźowanje” wót Dolnoserbskeje biblioteki pětk, 21. julija 2023 (start: 19.30 góź. pśi studni na starych wikach). Teke koleginy z wótźělenja za regionalne wuwiśe a šćit mjeńšynow budu twórby pśednjasć.

literatura:

• Katja Atanasov/Alfred Roggan/Peter Schurmann: “Sorbische Kostbarkeiten” Band 10: Der Landkreis Spree-Neiße und seine sorbische/wendische Kulturgeschichte. Der Altkreis Spremberg (= Ed. Wendisches Museum), Cottbus 2022/2023.
• Katja Atanasov / Alfred Roggan / Peter Schurmann: Sorbische/Wendische Identität und Kultur im Senftenberg-Spremberger Raum. Sorbische/Wendische Lebens- und Baukultur in der Region Welzow / Serbska žywjeńska a twaŕska kultura w regionje Wjelcej, Cottbus/Chóśebuz 2021.
• Katja Atanasov/Katharina Herrmann/Alfred Roggan/Peter Schurmann: Das Wendische Cottbus- Serbski Chóśebuz (= Cottbuser Blätter. Sonderheft), Cottbus 2011.