Wuwiśe pśedcytańskeje funkcije za dolno- a górnoserbsku pisnu rěc

Pśi góźbje implementěrowanja “pśedcytańskeje funkcije” za nimske teksty na internetowem boce Serbskego instituta (k dojśpiśu bźezbariernosći) jo se zasej pokazało, až daju se za wobej serbskej pisnej rěcy (górnoserbšćinu a dolnoserbšćinu) pšawniski notne napšawy k spěchowanju inkluzije we wobłuku digitalneje komunikacije jano pód wuraznje wobśěžowanymi wuměnjenjami pśesajźiś. Mjaztym až stoje za “wjelike” rěcy južo dawno gótowe wuwite a poměrnje tunje produkty k dispoziciji, njeeksistěruju w serbskej pisnej rěcy daniž wužywajobne komercielne produkty daniž dosegajuce wědomnostne pśedźěła za malsne wuwiśe.

Pó tom až jo se na zachopjeńku lěta 2018 z pozitiwnym wuslědkom z boka Serbskego instituta sonděrowało, lěc by wuwiśe pśedcytańskeje software za dolno- a górnoserbšćinu na zakłaźe tuchylnego slěźeńskego stawa ako teke nejskerjej k dispoziciji stojecego fachowego personala scełego w pśiměrjonem casu realizěrowaś dało, su se za drugu połojcu lěta 2018 ze Sakskego statnego ministaŕstwa za wědomnosć a wuměłstwo (SMWK) nejpjerwjej spěchowańske srědki za koncepcionelnu fazu pśizwólili. 2019 jo se pśizamknuła pilotowa faza. Wót 2020 do 2023 jo běžała głowna faza projekta. Teke w kóńcnej fazy 2024 jo se projekt financěrował wót SMWK (směrnica inkluzija).

Póstupowanje a wuslědki cełkownego pśedewześa su se prezentěrowali w nowembrje 2024 w ramiku zjawnego rěda pśednoskow Serbskego instituta na kšomje kuždolětnych pósejźenjow wědomnostneje pśirady.

Medijowe informacije k projektoju

• Technology meets language – Pśedcytańska funkcija za dolno- a górnoserbšćinu (28.11.2024)
• Serbska pśedcytańska funkcija se pśedstaja na mjazynarodnej konferency za fonetiku w Praze (20.7.2023)
• Prědna wersija serbskeje pśedcytańskeje funkcije (23.1.2023)

Wuslědki

• Wót zachopjeńka januara 2025 jo pśedcytańska funkcija na serbskorěcnych internetowych bokach Serbskego instituta implementěrowana (analognje k nimskemu pśedcytańskemu głosoju) a móžo se stakim z kuždym browserom wužywaś. Funkciju móžośo w górnej nawigaciji na wótpowědnych serbskich wersijach bokow zašaltowaś z bublinkom z głosnikom a napisom Stronu předčitać za górnoserbšćinu resp. Bok pśedcytaś za dolnoserbšćinu.
  POKAZKA: Za implementěrowanje pósłužby na dalšnych serbskorěcnych webbokach wobrośćo se rad na nas: feedback-juro-matej@serbski-institut.de
• Pśeglěd wšyknych relewantnych repozitoriumow a resourcow, kótarež su se wuwijali za rěcnu syntezu dolno- a górnoserbskeje rěcy, namakaśo na Githubje. Wšykne programowe komponenty su zjawnje pśistupne a stoje zajmcam pód licheju licencu k dispoziciji.
• Wobej pśedcytańskej głosa Juro (dolnoserbski) a Matej (górnoserbski) móžośo teke dalej we wuwijańskej wokolinje dojśpiś pód: https://tts-juro-matej.serbski-institut.de.
  Wužywańske pokazki k tomu namakaśo how:
  
• Z pomocu projekt pśewóźujucych fonetiskich a fonologiskich slěźenjow jo było móžno dezideraty zestajaś, je źělnje wudopołniś a zdobyte dopóznaśa ako wužytny zakład za pśiducne slěźenja spśigótowaś. Z wugbanego slěźeńskego źěła mimo togo wuchada disertaciske pśedewześe jadnogo projektowego sobuźěłaśerja.

Spěchowarje

Toś ta napšawa se sobu financěrujo z dankowych srědkow na zakłaźe góspodaŕskego plana, wobzamknjonego wót Sakskego krajnego sejma.