Wirt, Pawoł (1906–1846)

Wirth, Paul

* 11. 8. 1906 Stróža pola Wulkich Ždźarow / Wartha bei Groß Särchen
† 20. 4. 1946 we wójnskej jatbje / in Kriegsgefangenschaft

Wučer, załožer serbskeje rěčneje geografije, dr. phil. habil.

1918-27 Wyša šula we Wojerecach, gymnazij a Krajnostawski wučerski seminar w Budyšinje, tam sobustaw towarstwa Swoboda a zastup do Maćicy Serbskeje, 1927-33 studij germanistiki, slawistiki, filozofije a teologije w Lipsku a Berlinje, šuler R. Trautmanna a M. Vasmera; 1934-36 wučer w Malešecach, Klukšu a Budyšinku, dokelž njedósta w Serbach trajne wučerske městno, wot 1936 do 1939 wučer w Kleinmachnowje, potom wučer na Wučerskim wustawje w Schneidemühlu, 1939-45 tołmačer za pólšćinu a rušćinu w lěhwje wójnskich jatych w Sowjetskim zwjazku.
W. běše wuznamny rěčespytnik. Wot 1936 dźěłaše w Pruskej akademiji wědomosćow sobu. Ze swojej knihu »Beiträge zum sorbischen (wendischen) Sprachatlas« (Leipzig 1933, 1936) załoži serbski geografiski rěčespyt a pozběhny z tym serbsku dialektologiju po A. Muce na wyši schodźenk. Při tym zepěraše so metodisce zdźěla na němsku linguistisku geografiju. W. je awtor rjada hódnotnych nastawkow wo problemach serbskeje dialektologije a kritiski recensent tu- a wukrajnych sorabistiskich rěčespytnych publikacijow. Je jako prěni Serb dialektne teksty fonografisce zapisał, wobdźěłał a w ćišću wudał.

ŽÓ./LIT.: G. Wirt, Naš bratr. K dopomnjeću na našeho njeboh bratra dra. habil. Pawoła Wirtha – PB 6 (1956), 11-12; H. Šewc, Pozabyty serbski rěčespytnik. K 50. posmjertnym narodninam Pawoła Wirtha – R 6 (1956), 9, str. 274-277; J. Petr, Štó je za Arnošta Muku jeho naslědnika P. Wirtha namakał? – R 19 (1969), 11, str. 435-440

Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow, wud. wot: Jan Šołta, Pětr Kunze a Franc Šěn, Budyšin: Ludowe nakładnistwo Domowina, 1984